Παρέμβαση Πέτρου Δημητρακόπουλου: Έξυπνη πόλη-Για έναν δήμο Λυκόβρυσης – Πεύκης μπροστά

Η «έξυπνη πόλη» είναι ένας θεσμός ο οποίος ακούγεται σε παγκόσμιο επίπεδο κυρίως τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο, η ιδέα των έξυπνων πόλεων έχει αγγίξει περισσότερο την Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Σύμφωνα με τον Andrea Caragliu, επίκουρο καθηγητή Περιφερειακής και Αστικής Οικονομικής στο Politecnico di Milano, «μια πόλη μπορεί να θεωρηθεί «έξυπνη» όταν οι επενδύσεις σε ανθρώπινο και κοινωνικό κεφάλαιο και οι παραδοσιακές και σύγχρονες (Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών) υποδομές επικοινωνίας υποστηρίζουν τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την υψηλή ποιότητα ζωής, μέσω της συνετής διαχείρισης των φυσικών πόρων, και της συμμετοχικής δράσης».

Με άλλα λόγια, συγκεντρώνοντας όλα τα κομμάτια που αποτελούν μία πόλη, όπως φορείς, πολίτες, υποδομές κ.λπ, δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες και διαδικασίες για αποτελεσματική συνεργασία μέσω της αξιοποίησης νέων επικοινωνιακών τεχνολογιών. Αν γίνει αυτό με έναν συνετό και μελετημένο τρόπο, τα αποτελέσματα είναι οικονομική ανάπτυξη, υψηλότερη ποιότητα ζωής και γενική ευημερία για την πλειοψηφία των πολιτών. Μέσα σε όλα αυτά, δίνεται η ευκαιρία σε όλους τους πολίτες να έχουν ρόλο σε όλο το φάσμα των διαδικασιών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Επί του πρακτέου, θα μπορούσε να πει κανείς ότι, καμία «έξυπνη» απόφαση δεν μπορεί να παρθεί από άνθρωπο, εταιρεία, και δημοτική αρχή αν δεν υπάρχουν και αξιολογηθεί τα απαραίτητα δεδομένα. Καμία εταιρεία λόγου χάριν, δεν μπορεί να κάνει άνοιγμα στην αγορά χωρίς τα απαιτούμενα δεδομένα: μερίδιο αγοράς, ζήτηση, δυνατότητες προσφοράς κ.τλ. Παρομοίως, ένας δήμος δεν μπορεί να είναι «έξυπνος» αν δεν συλλέγονται χρήσιμα, επίκαιρα και ουσιώδη δεδομένα τα οποία δίνουν τη δυνατότητα σε όλους μέσα στην πόλη από τους φορείς μέχρι και τους πολίτες να πάρουν αποφάσεις, αποφάσεις που φέρνουν θετικά αποτελέσματα. Επίσης, τα δεδομένα που συλλέγονται σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι ουσιώδη, δηλαδή, να προσφέρουν χρήσιμη, σχετική και επίκαιρη πληροφορία που να οδηγούν σε «έξυπνες» αποφάσεις.

Με περισσότερα από τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού να αναμένεται ότι θα ζουν σε αστικά κέντρα μέχρι το 2050, η εξεύρεση νέων τρόπων για την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων έχει καταστεί προτεραιότητα. Σημαντικές εταιρείες όπως η Intel, η Cisco Systems και η IBM συμμετέχουν στην έρευνα νέων εφαρμογών σε αυτόν τον αναπτυσσόμενο τομέα.

Πιο συγκεκριμένα, μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα «έξυπνων» πόλεων της Ελλάδας, μπορούν να θεωρηθούν τα Τρίκαλα, τα οποία διακρίθηκαν στο διαγωνισμό Intelligent Community και χαρακτηρίστηκαν ως ο πιο high tech δήμος στην Ελλάδα. Συμπεριλαμβάνονται επίσης επί τρία χρόνια στις 21 πιο έξυπνες πόλεις του κόσμου. Ανάμεσα στις προσφερόμενες υπηρεσίες είναι μεταξύ άλλων: η τηλεϊατρική, ο οπτικός δακτύλιος, οι ευφυείς μεταφορές, οι on line συνεδριάσεις, και η διαδικτυακή αναζήτηση χαμένου κατοικίδιου, mobile εφαρμογή όπου οι πολίτες στέλνουν άμεσα τα αιτήματα τους στο δήμο. Όπως είχε αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της e-Trikala, Οδυσσέας Ράπτης, στα «Νέα», «η τεχνολογία από μόνη της λειτουργεί με πολύ χαμηλότερο κόστος από οποιαδήποτε άλλη μορφή συνδιαλλαγής».

Το Ηράκλειο της Κρήτης, για την εξυπηρέτηση των πολιτών στις συναλλαγές τους με τις δημοτικές υπηρεσίες προσφέρει 163 υπηρεσίες πληροφόρησης και παροχής αιτήσεων σε ψηφιακή μορφή, 29 υπηρεσίες υποβολής αιτήσεων με ηλεκτρονικό τρόπο και πολλαπλές ηλεκτρονικές πληρωμές. Από τον δήμο παρέχονται υπηρεσίες ηλεκτρονικών διαβουλεύσεων, ψηφοφοριών, εύρεσης των αποφάσεων των συλλογικών οργάνων, παρουσίασης όλων των καλλιτεχνών της πόλης με το έργο τους αλλά και καθημερινές δράσεις στην πόλη. Χαρακτηριστική είναι η ελεύθερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο από ασύρματο δίκτυο. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι ο Δήμος Ηρακλείου κατάφερε να συμπεριληφθεί από τον οργανισμό Intelligent Community Forum, που μελετά την επίδραση των νέων τεχνολογιών στην οικονομική και κοινωνική ζωή, στον ετήσιο κατάλογό του για τις 21 πιο «έξυπνες» πόλεις του κόσμου για το 2012, το 2013 και το 2014.

Η Λάρισα μέσω της ιστοσελίδας της παρέχει πρόσβαση στα πολεοδομικά δεδομένα του δήμου, ενώ ψηφιοποιείται και η συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης. Η πόλη διαθέτει επίσης τη δυνατότητα τηλεϊατρικής και συστήματος επικοινωνίας με ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη ή από τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Ο Δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη αποτελεί πρότυπο Δήμου για την εφαρμογή σε μεγάλη έκταση της ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης αιτημάτων πολιτών, αλλά και Δήμο- μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και επιχειρηματικής πρωτοβουλίας μέσω συνεργιών και δικτύων. Διαθέτει διαδραστική πλατφόρμα ενημέρωσης πολιτών σε διάφορα θέματα στον οικείο ιστότοπο, εφαρμογή ροής ειδήσεων για στιγμιαία ενημέρωση π.χ. μιας απόφασης του Δήμου, (ως μήνυμα στο κινητό τηλέφωνο του Δημότη), ηλεκτρονικό οδηγό ενημέρωσης για τη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Δήμου, ειδική πύλη διοικητικών διαδικασιών με στοιχεία πληροφόρησης του κοινού για τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις προθεσμίες και την ακολουθητέα διαδικασία, εφαρμογή e-Kallikratis για την καθημερινή εξυπηρέτηση αιτημάτων δημοτών, μέσω κινητού τηλεφώνου ή tablet, (με ταυτόχρονη αξιοποίηση εφαρμογών GPS, λήψης φωτογραφίας και ασύρματης επικοινωνίας Wi-Fi) και άλλα.

Τι μπορεί να κάνει όμως μια πόλη για να αποτελέσει «έξυπνο» δήμο;

Για να συγκροτηθεί μια ολοκληρωμένη πρόταση «έξυπνης» πόλης χρειάζεται να ορισθεί ένας Σύμβουλος, ως υπεύθυνος για τη σύνταξη της πρότασης, ο οποίος θα «σκανάρει» τους φορείς και τις καινοτόμες επιχειρήσεις που υπάρχουν στην «επικράτεια» του δήμου και θα τους καλεί σε διαβούλευση. Η διαβούλευση αυτή θα πρέπει είναι σύντομη και θα στοχεύει στην ενημέρωση του δημοτικού κοινού σε ό,τι αφορά τη στρατηγική της «έξυπνης» πόλης και τις δυνατότητες υλοποίησής της.

Επιπλέον ο σύμβουλος θα αναζητά ανάλογες συμμαχίες και θα επιδιώκει την υιοθέτηση καλύτερων πρακτικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Το κριτήριο για την ένταξη ενός φορέα σε τέτοιου είδους συμμαχίες είναι η εμπειρία του και η επιτυχημένη εφαρμογή ανάλογων πολιτικών.

Θα αναζητά επίσης, φορείς, από την τοπική κοινωνία και οικονομία οι οποίοι θα μπορούσαν να παράσχουν χρηματοδοτικούς πόρους.

Τέλος το μέλος του δημοτικού συμβουλίου θα είναι υπεύθυνο για το σχεδιασμό το σχήμα, και τις προτεραιότητες, αλλά να παρακολουθεί και να συμμετέχει σε όλες τις διαδικασίες συγκρότησης της πρότασης.

Η ανεξάρτητη κίνηση «δήμος μπροστά» θέτει σαν κύριο άξονα της πολιτικής της την ανάδειξη του δήμου Λυκόβρυσης-Πεύκης σε «έξυπνη» πόλη. Ως νέα δημοτική αρχή οφείλει να θέσει ένα πλαίσιο στρατηγικών στόχων μέσω των οποίων ο δήμος θα ρίξει ιδιαίτερο βάρος στην αποτελεσματική και ποιοτική εξυπηρέτηση των πολιτών.

Στόχοι όπως:

• Ψηφιακή εφαρμογή για το κινητό.
• Προώθηση ψηφιακών υπηρεσιών και εξ αποστάσεως εξυπηρέτηση πολιτών μέσω της χρήσης της εφαρμογής όπως π.χ για τις αιτήσεις στους παιδικούς σταθμούς.
• Προώθηση ηλεκτρονικών πληρωμών και χρήση POS.
• Λειτουργία ΟΠΣ (Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος) στο Δήμο και τα ΝΠΔΔ που εποπτεύει.
• Προώθηση χρήσης ψηφιακής υπογραφής. Προώθηση ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων πρόγραμμα papyrus – eΚΕΠ.
• Ηλεκτρονικό πρωτόκολλο. Πλήρης Εφαρμογή GDPR (Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων).
• Ηλεκτρονικά τοπικά δημοψηφίσματα.
• Ηλεκτρονική αίτηση επιδιόρθωσης βλαβών π.χ. για κάδους, καμένες λάμπες, κόψιμο δέντρων που εμποδίζουν, βλάβες στο σύστημα ύδρευσης μέσω της σελίδας του δήμου – εφαρμογής στο κινητό.
• Ζωντανή μετάδοση μέσω της ιστοσελίδας και της εφαρμογής των εκδηλώσεων του δήμου και των συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου.  

Από την άλλη, η διαδικασία της «έξυπνης» και ασφαλούς πόλης έχει κάποιες μεγάλες προκλήσεις να αντιμετωπίσει, ιδίως όσον αφορά στο σύστημα διακυβέρνησης και την ανάγκη να συμπεριληφθούν ορισμένα μέλη, όπως οι πολίτες, τα οποία απουσιάζουν σε μεγάλο βαθμό από τη λήψη αποφάσεων και την εφαρμογή του σχεδίου. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να μπορούν οι χρήστες και οι μικρές επιχειρήσεις να γίνουν πραγματικοί ενδιαφερόμενοι για τη βιώσιμη και έξυπνη πόλη, πάνω και πέρα από την ιδιότητά τους ως καταναλωτές αστικών υπηρεσιών.

Η συμμετοχή και το ενδιαφέρον των πολιτών στη διακυβέρνηση του δήμου μας μπορεί να διασφαλιστεί μέσα από την ανάδειξη και την επίλυση καθημερινών και ουσιαστικών δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι δημότες, τις οποίες πρωτίστως οι ίδιοι μπορούν να μας γνωστοποιήσουν, εφόσον υπάρχουν ευήκοα ώτα και δόμες από την πλευρά της δημοτικής αρχής – κάτι το οποίο ο «δήμος μπροστά» δεσμεύεται να κάνει από την επομένη της εκλογής του.